Taş Hastalığı.

Üriner sistem taş hastalığı ( Böbrek taşı, üreter taşı, mesane taşı) toplumun %2-10’unu etkiler. Ülkemiz taş hastalığının en sık görüldüğü ülkelerden biridir. Genetik faktörlerin yanında coğrafi durum ve iklim de bunda rol oynar. Böbrek taşı, böbreklerde oluştuktan sonra üretere (kanala) düşebilir ya da ileri yaştaki erkeklerde prostata bağlı olarak gelişen tıkanıklık nedeniyle mesanede (idrar torbası) kalabilir ve burada büyüyebilir. İdrar yollarının en dar kısmı üreterlerin en alt noktası olduğu için buradan geçemeyebilir ve bu durumlarda üreter alt ucu taşları olarak karşımıza çıkar. Böbrek taşı oluşumu erkeklerde kadınlara oranla 2-3 kat fazla görülür. Bazı kişilerde böbrek taşı tıkanıklığa neden olarak şiddetli ağrı yapabilir. Yine üretere düşen taşlar da şiddetli ağrı ile seyredebilir. Bunun yanında bulantı da eşlik edebilir. Mesane taşı ise bazen hiç semptom vermeyebileceği gibi bazen de sık idrara çıkma, idrarda yanma, kanama gibi şikayetlere yol açabilir. Gerek böbrek taşı gerekse üriner sistem taşlarının diğer yerleşimleri tıkanıklık yapmadığı taktirde ağrı yapmadan uzun yıllar kalabilirler. Bir kez böbrek taşı oluşan kişide tekrar taş oluşumu riski artmıştır. Bu nedenle bu kişilere normalin üzerinde sıvı almalarını tavsiye ediyoruz. Böbrek taşı, üreter taşı ve mesane taşının tedavisi, bulunduğu yere, taşın yaptığı etkiye, taşın büyüklüğüne ve böbreklerin durumunagöre değişkenlik gösterir. Bazı durumlarda tıbbi tedavi ile takip edilerek taşın kendiliğinden düşmesi beklenebilir. Halk arasında taş kırma denilen ESWL ile böbrek taşları, üreter taşları ve mesane taşlarının kırılması bir seçenektir. Bu işlem sırasında ağrı olsa da sıklıkla anestezi gerektirecek kadar şiddetli değildir. ESWL’yi sıklıkla iki cm nin altında olan böbrek taşları ve üreter üst uç taşlarında ilk seçenek olarak önermekteyiz. Mesane taşlarında altta yatan neden prostatın büyümesi olduğu için prostatın ameliyatı da taş tedavisine ek olarak gerekebilir. ESWL ile kırılamayan ya da ESWL’ye uygun olmayan durumlarda ameliyat ilk seçenektir. İlk etapta penisin ucundan girilerek yapılan kapalı ameliyat ile tedavi yoluna gidilir. Bu yöntem ile taş pnomatik, ultrasonik ya da lazer ile parçalara ayrılarak tedavi edilir. Böbrek taşı için diğer bir alternatif de PNL dir. PNL ile böbrek delinerek yine kapalı yolla taş parçalara ayrılabilir ya da bütün olarak çıkarılarak tedavi edilebilir. Daha küçük taşlarda ya da çocuklarda mikro PNL ile daha küçük bir delikten girilerek de taş tedavi edilebilir. Bu yöntemden de cevap alınamaz ise açık cerrahi ile taşlar tedavi edilmelidir.